LCD
LCD مخفف Liquid Cristal Display یا «نمایشگر کریستال مایع» است. در مانیتورهای LCD استوک، کریستالهای مایع توسط الکتریسیته فعال میشوند و طوری میچرخند تا با عبور نور از زاویهای خاص، رنگهای متفاوتی برای هر پیکسل تولید کنند. برای نمایش رنگ سیاه نیز این کریستالها با چرخش در زاویهای خاص، آرایشی به خود میگیرند تا عبور نور از خود را به حداقل برسانند.
تکنیک چرخش کریستالهای مایع مزایای بسیار زیادی با خود به همراه میآورد (از جمله قیمت پایین، ضخامت کم و استفاده از مواد سبک)، اما صفحات LCD نقاط ضعفی هم دارند که بزرگترین آنها عدم توانایی نمایش رنگ سیاه است. حتی وقتی که تمامی کریستالها برای جلوگیری از عبور نور میچرخند، باز هم مقداری از نور پسزمینه از آنها عبور میکند. جالب اینجا است که حتی پروژکتورها و تلویزیونهای قدیمی CRT هم چنین مشکلی - که به نشت نور (light bleed) معروف است - ندارند و این عیب تنها مختص تلویزیونهای LCD است.
صفحهی السیدی از خود نوری ساطع نمیکند، بلکه تنها به عنوان فیلتری پیچیده برای مسدود کردن نور تابانده شده به پیکسلها عمل میکند. نوری که به صفحهی کریستال مایع میتابد دو نوع است؛ یا از نوع فلورسنت موسوم به CCFL است که تلویزیونهای LCD از این فناوری بهره میبرند.
اما نوع دیگری از تابش نور سفید پسزمینه وجود دارد که توسط تعدادی LED (با محل قرارگیری در لبهی پنل یا به صورت گسترده در تمام نقاط پنل) تامین میشود و این نور با عبور از فیلترهای رنگی، رنگ مورد نظر برای نمایش تصاویر را به خود میگیرد. تلویزیونهای مجهز به این فناوری نمایش را به اختصار LED مینامند که به جز نور پسزمینه تفاوت دیگری با LCDها ندارند. در السیدیهای امروزی عموما از نور پسزمینهی LED استفاده میشود؛ زیرا این پنلها مقرونبهصرفهتر بوده، هزینهی ساخت پایینتری به دنبال دارد و کیفیت نهایی تصویر را تا حد خوبی افزایش میدهد.
اما LCDها با توجه به ساختار قرارگیری کریستالهای مایع، الکترودها و نحوهی چیدمان دامین و سابدامینها، به انواع مختلفی تقسیم میشوند:
پنل TN Film یا Twisted Nematic + Film
پنلهای TN Film یا Twisted Nematic Film از سالها قبل به صورت گسترده در مانیتورِ رایانههای شخصی مورد استفاده قرار میگیرند و هنوز هم بیشترین سهم بازار را در اختیار دارند. مانیتورهای مجهز به این پنل در سایزهای مختلف از ۱۵ تا ۲۰ یا ۲۸ اینچ در بازار یافت میشوند. اکثر تولید کنندگان نمایشگر، حداقل چند مدل مانیتور پنل TN استوک دارند. بزرگترین تولیدکنندگان پنلهای TN در دنیا نیز سامسونگ، الجی دیسپلی و AU Optronics هستند. البته کارخانههای بزرگی همچون Innolux و Chunghwa Picture Tubes نیز در تامین پنلهای TN به شرکتهای نامبرده، کمک میکنند.
لایههای مختلف تشکیل دهندهی پنلهای TN
دلیل استفادهی گسترده از پنلهای TN در سهولت تولید و قیمت ارزان پنل آنها است. به این ترتیب قیمت نمایشگرهای مجهز به این پنل به مراتب ارزانتر از انواع دیگر محصولات است.
دلیل دیگری که باعث میشود از پنل TN بیشتر استفاده شود، زمان پاسخدهی بسیار سریع پیکسلها در این فناوری است که آن را به گزینهای مناسب برای گیمرها و اجرای بازیهای کامپیوتری تبدیل میکند. هنوز هم پس از سالها توسعهی پنلهای LCD، هیچ فناوری به سرعت پاسخدهی TN نرسیده است. زمان پاسخدهی پیکسلها در این فناوری، ۵ میلیثانیه برای تبدیل هر پیکسل از مشکی به سفید و مجددا به مشکی است. این زمان پاسخدهی برای تغییر یک پیکسل از خاکستری به خاکستری نیز به حدود یک میلی ثانیه میرسد که زمان بسیار خوبی محسوب میشود.
از طرف دیگر امکان ساخت پنلهای مجهز به فناوری TN با رفرشریت ۱۲۰ هرتز یا بیشتر وجود دارد که آن هم کمک میکند تا تصویر روانتری در پخش ویدیوهای سریع مانند حرکات ورزشی، فیلمهای اکشن و بازیهای کامپیوتری پخش شود. همچنین این پنلها گزینهی بسیار خوبی برای پخش تصاویر سه بعدی محسوب میشوند که البته با وجود عرضهی محصولاتی همچون 3D Vision انویدیا چندان مورد توجه بازیسازها و همچنین گیمرها قرار نگرفت. این پنلها همچنین از فناوری LightBoost نیز پشتیبانی میکنند که برای گیمرها به معنی تجربهی بهتر در بازیها است. از این فناوری در بازیهای دو بعدی هم میتوان استفاده کرد تا مشکل تیره و تار شدن تصاویر در حرکات سریع رخ ندهد.
اما پنل TN از ابتدا تا به امروز مشکلاتی داشته که هرگز رفع نشدهاند. زاویهی دید این نمایشگرها محدود است و تنها زمانی که از روبرو به نمایشگر نگاه میکنید تصاویر را صحیح میبینید. اگر کمی با زاویه به نمایشگر نگاه کنید با بهمریختگی در رنگها و کاهش شدید کنتراست تصویر روبرو خواهید شد. زاویهی دید عمودی این پنلها محدودتر از زاویهی افقی آنها است و از این بابت هنگام استفاده باید سعی کنید عمود بر دید شما قرار گیرند تا بهترین تجربه را در آنها داشته باشید. تولیدکنندگان طی سالهای اخیر موفق به بهبود پنلهای TN شدهاند، اما همچنان مشکلات آنها باقی است.
چیدمان ساب پیکسل های آبی، قرمز سبز در پنل TN
دقت نمایش رنگها در پنلهای TN نیز چندان مناسب نیست و عموما این پنلها از پخش صحیح و دقیق رنگها عاجز هستند. در پخش فیلم عموما شاهد نویز و رنگهای مصنوعی هستیم و عمق رنگ سیاه نیز در این پنلها بسیار کم است. البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که پنلهای TN جدید از نظر عمق رنگ مشکی بهبودهای چشمگیر داشتهاند و حالا میتوان برخی از مانیتورهای استوک مجهز به این پنل را با رنگ مشکی قابل قبول تجربه کرد.
پنلهای TN در حالت معمول از فناوری رنگهای ۶ بیت پشتیبانی میکنند، اما با اضافه شدن فناوری FRC این پنلها امکان نمایش ۱۶.۷ میلیون رنگ را میسر کردهاند. سال ۲۰۱۴ مانیتورهای جدیدی با پنل ۸ بیت TN نیز وارد بازار شدند.
پنلهای TN در رزولوشنهای ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل بصورت گسترده در بازار یافت میشوند. در سال های اخیر این پنلهای در سایز ۲۷ و ۲۸ اینچ و با رزولوشنهای بالاتر ۲۵۶۰ در ۱۴۴۰ پیکسل و همچنین ۳۸۴۰ در ۲۱۶۰ پیکسل نیز یافت میشوند.
چکیده
• تولید توسط عمدهی شرکتهای تولیدکنندهی پنل
• استفاده در نمایشگرهای ۱۵ تا ۱۹ اینچی
• تولید تا اندازهی حداکثر ۲۸ اینچ
• هزینهی تولید اندکی برای
• امکان تولید با رزولوشن بالاتر از سال ۲۰۱۴
• کاربرد زیاد در مانیتورهای بازی استوک
• عدم امکان تولید در نسبت ۲۱:۹ یا منحنی (در حال حاضر)
نقاط قوت
• زمان پاسخگویی بسیار کم
• قابل پشتیبانی از فرکانس ۱۲۰ هرتز
• بهرهوری از سیستمهای نورپسزمینهی LightBoost برای بهبود موشن بلر
نقاط ضعف
• زاویهی دید کم
• توانایی محدود در نمایش دقیق رنگها به خصوص در زاویههای دید متفاوت
• وجود نویز در فیلمهای سینمایی به خصوص در شرایط فعال بودن حالت بهبود زمان پاسخگویی
ادامه دارد...
نمایشگرِ تلویزیون، مانیتور یا گجتهای هوشمند به فناوریها مختلف مجهز شدهاند. گستردگی فناوریها بکار رفته در این نمایشگرها باعث شده است تا کاربران سردرگم شده و نتوانند انتخاب صحیحی داشته باشند.
یکی از مهمترین جنبههای نمایشگر، درک درست از پنل و فناوریهای بکار رفته در آن است. مشخصات فنی به تنهایی نمیتوانند کیفیت تصویر نمایشگر و همچنین بازده آن را تضمین کنند. تولیدکنندگان نیز برای بازاریابی بهتر محصولات خود مدام در حال افزایش اعداد و ارقام مرتبط با محصولات خود هستند. اعداد و ارقامی که در بسیاری از شرایط، تاثیری در بهبود کیفیت تصویر ندارند و تنها جنبهی بازاریابی به خود گرفتهاند. طی سالهای اخیر تغییرات بسیاری در فناوری بکار رفته در صفحههای نمایش ایجاد شده است.
تلویزیونهای پلاسما برای نمایش پیکسلها از سلولهایی حاوی «گازهای یونیزه شده» یا همان پلاسما استفاده میکنند. این تلویزیونها روشنایی بالایی دارند و در عین حال رنگ سیاه را بسیار بهتر از LCD-ها به نمایش میگذارند. در حقیقت، تنها رقیب پلاسما در کنتراست، تلویزیونهای OLED هستند.
همچنین به دلیل ویژگیهای فنی، بهراحتی میتوان تلویزیونهای پلاسما را در ابعاد غولآسا تولید کرد. مزایای مانیتور استوک پلاسما به همینجا ختم نمیشود. شاید برایتان عجیب باشد که بدانید بعضی خورههای فیلم و مسابقات ورزشی هنوز هم تلویزیون پلاسمای قدیمی خود را به تلویزیونهای LCD جدید ترجیح میدهند؛ اما دلیل این کار چیست؟
پاسخ در نرخ بهروزرسانی (Refresh Rate) بسیار بالای تلویزیونهای پلاسما است که موجب به حداقل رسیدن «اثر تاری ناشی از حرکت» (Motion Blur) میشود. اما این اصطلاحات به چه معنا هستند؟
نرخ بهروزرسانی یا رفرش ریت که با واحد «بر ثانیه» یا همان هرتز (Hz) بیان میشود، نشان میدهد که تصویر موجود روی صفحه، ظرف یک ثانیه چند بار عوض میشود. برای مثال، تلویزیونی که همین حالا در منزل از آن استفاده میکنید، بهاحتمال بسیار زیاد رفرش ریتی حدود ۶۰ هرتز دارد. این یعنی در هر ثانیه، تصویر موجود روی صفحهی تلویزیون شما ۶۰ بار عوض میشود.
هرچه نرخ بهروزرسانی بیشتر باشد، اثر «Blur» یا تاری کمتری مشاهده خواهید کرد. این تاری ناشی از حرکت، خود را در فیلمهای اکشن یا مسابقات ورزشی بیشتر نشان میدهد. مانیتورهای 12 هرتزی استوک نرخ بهروزرسانی تلویزیونهای میانردهی LCD موجود در بازار حدود ۱۲۰ هرتز و تلویزیونهای بالارده ۲۰۰ هرتز است. اما نرخ بهروزرسانی تلویزیونهای پلاسما چقدر است؟ تلویزیونهای پلاسمای پاناسونیک نرخ بهروزرسانی برابر با ۶۰۰ هرتز دارند. بسیار بعید است که بالاردهترین تلویزیونهای LCD و OLED حتی ظرف چند سال آینده بتوانند به نزدیکی این عدد برسند.
اما با توجه به این همه مزیت (روشنایی خوب، کنتراست بالا، نرخ بهروزرسانی باورنکردنی و توانایی تولید در ابعاد غولآسا)، چرا دیگر خبری از تلویزیونهای پلاسما در بازار نیست؟ حقیقت این است که تکنولوژی پلاسما معایب خود را نیز دارد. بزرگترین این معایب عبارتند از ضخامت زیاد، وزن بالا، مصرف زیاد انرژی، عدم پشتیبانی از رزولوشنهای بالاتر از 1080p و «اثر سوختگی».
تلویزیونهای پلاسما ضخیم، سنگین، پرمصرف و محدود به رزولوشن Full HD هستند
به نظر نمیرسد چهار مورد اول از معایب تکنولوژی پلاسما، نیازی به توضیح داشته باشند، اما اثر سوختگی چیست؟
اثر سوختگی یا Burn-in به باقی ماندن شبحی از تصویر روی نمایشگر، پس از نمایش آن برای مدتزمان طولانی میگویند. اگر برای مدت زیادی یک تصویر ثابت روی صفحهی تلویزیونهای پلاسما باقی بماند، هالهای از آن روی تلویزیون باقی خواهد ماند. مدلهای ابتدایی تلویزیونهای پلاسما بیشتر این مشکل را داشتند و در مدلهای جدیدتر، شدت اثر Burn-In تا حدود زیادی کاهش یافت، اما همچنان در مقایسه با تلویزیونهای LCD و OLED، اثر سوختگی در تلویزیونهای پلاسما بیشتر دیده میشود.
مجموعهی معایب تلویزیونهای پلاسما که در بالا به آنها اشاره شد، باعث شدند عرضهی این تلویزیونها از سال ۲۰۱۴ در جهان متوقف شود. خرید مانیتور استوک
چکیده
• استفاده از از گاز پلاسما برای نمایش رنگها
• استفاده از روکش شیشه، مقاومت بالاتر به ضربات
• وزن زیاد نسبت به سایر نمایشگرهای تخت
• تولید گرمای زیاد به دلیل فعل و انفعالات پلاسما
• هزینهی تولید اندک در ابعاد مختلف
• کاربرد زیاد در نمایشگرهای مخصوص بازی
• عدم تولید از سال ۲۰۱۴
نقاط قوت
• زمان پاسخگویی بسیار کم
• پشتیبانی از فرکانسهای بسیار بالای نمایش تصویر
• رنگ مشکی عمیق
• کنتراست بسیار خوب تصاویر
• تولید در ابعاد بزرگ
• هزینهی تولید اندک
نقاط ضعف
• پدیدهی سوختگی تصویر
• وزن زیاد
• مصرف انرژی بیشتر نسبت به سایر فناوریهای نمایش تصاویر مانند مانیتور LED استوک و OLED
• تولید گرما
• عدم امکان تولید با رزولوشنهای بالاتر از 1080p
برخی از مهمترین ویژگی های مرتبط با مانیتورهای LCD استوک ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :
Native Resolution : با توجه به اینکه مانیتورهای LCD از یک ماتریس مشتمل بر سلول، به منظور نمایش تصاویر استفاده می نمایند، دارای یک Resolution ثابت (ذاتی) بوده که در آن Resolution کیفیت تصویر در بهترین وضعیت خود خواهد بود. یک مانیتور پانزده اینچ LCD ، دارای یک Native Resolution معادل 1024 در 768 می باشد .این در حالیست که اکثر مانیتـورهای هفده ، هجده و نوزده اینج از یک Native Resolution معادل 1280 در 1024، استفاده می نمایند. درصورتی که تنظیم مانیتور پائین تر ازNative Resolution انجام شود، تصاویر به نمایش درآمده ، حالت طبیعی خود را از دست می دهند و مات و کدر به نظر می آیند، چراکه نمایشگر صرفا" بخشی از پیکسل های مربوط به خود را استفاده نموده و بمنظور نمایش تصویر در صفحه ، Scale خود را افزایش خواهد داد. با اینکه تکنولوژی های Scaling در طی سالیان اخیر بهبود پیدا کرده اند، ولی نتایج همچنان غیرمطلوب می باشد (عدم رضایت کاربران). در مواردی که Native Resolution مانـیتورهای LCD، پاسخگوی تمامی نیازهای استفاده کننده می باشد، انتخاب آنان منطقی خواهد بود.
Viewing Angle : با توجه به اینکه در مانیتـورهای LCD ، نور از طریق کریستال های مایع در نمایشگر عبور داده می شود، زمانی که مستقیما" در مقابل آنان ایستاده باشیم، بهترین وضعیت نمایش را مشاهده خواهیم کرد. در صورتیکه زاویه مشاهده خود را تغییر دهیم (حرکت به گوشه ها و یا بالا و پائین)، میزان تابناکی نور افت خواهد کرد. موضوع فوق، یکی از دلایل ترجیح مانتیورهای CRT به مانیـتورهای LCD کارکرده توسط گرافیست ها و کاربرانی است که حجم عمده فعالیت آنان گرافیک می باشد. سایر کاربران، می توانند با وضعیت فوق، مدارا نمایند.
Viewing Angle یک مانتیور LCD ( بر حسب درجه اندازه گیری می شود ) ، نشان دهنده قدرت انعطاف در مقابل حرکت و جابجا شدن بین گوشه ها، پائین و یا بالای مرکز نمایشگر بدون ازدست دادن کیفیت تصویرمی باشد. تاکنون هیچگونه روش استانداردی برای اندازه گیری Viewing Angle ایجاد نشده است . اعداد اعلام شده توسط تولیدکنندگان بر مبنای یک استاندارد واحد نبوده و صرفا" می تواند معیاری در بین مانتیورهای تولید شده توسط یک تولید کننده باشد . بهترین روش قضاوت در رابطه با Viewing Angle یک مانیـتور ، مشاهده مستقیم مانیتور استوک و بررسی عملی آن می باشد . در این راستا می توان برخی از مدلهائی را که از یک حداقل مشخص شده ، پائین تر می باشند را حذف و عملا" آنان را بررسی نکرد . یکی از پارامترهای مهم در انتخاب مانیتـورهای بزرگ ، دامنه و محدوده Viewing Angle می باشد .مثلا" یک مدل پانزده اینچ ، ممکن است صرفا" توسط یک کاربر استفاده گردد که وی نیز مستقیما" در مقابل مانیتـور قرارگرفته و از آن استفاده می نماید. بنابراین در صورتیکه مقدار Viewing Angle معادل 120 درجه و یا بیشتر باشد، نیاز کاربران مرتفع خواهد شد. در مانیتورهای هفده اینچ و یا بالاتر ،حداقل زاویه دید 150 درجه پیشنهاد می گردد. اغلب کاربران این نوع مانیتورها تمایل دارند که از مانیتور بصورت مشترک استفاده نمایند (خصوصا" در مواردی که بصورت گروهی بر روی یک پروژه و یا تمرین کار می شود) .
یکی از عوامل موثر در Viewing Angle ، تکنولوژی استفاده شده در رابطه با پیکسل ها است . در مانـیتورهای هجده اینچ LCD و بالاتر، از جدیدترین فنآوری در ارتباط با پیکسل ها استفاده شده که افزایش زاویه دید(مشاهده) را بدنبال خواهد داشت. در مانیتورهای پانزده اینچ LCD ، تولید کنندگان از پانل های ارزان قیمت استفاده نموده که باعث کاهش زاویه دید می گردد . در تعداد زیادی از مانیتورهای LCD جدید، امکان چرخش و یا تنظیم نمایشگر وجود داشته و همین موضوع باعث بهبود و پوشش زاویه دید بهتری می گردد.
Contrast : پارامتر فوق ، تفاوت دانسیته نور بین روشنترین رنگ سفید و تیره ترین رنگ مشکی را که یک مانیـتور LCD قادر به تولید آنان می باشد را نشان می دهد . در این رابطه پیشنهاد می گردد که مانیتوری با نسبت 1 : 400 و یا بهتر از آن، انتخاب گردد.
Brightness : پارامتر فوق ، حداکثر میزان نوری که از یک صفحه نمایشگر بمنظور نمایش "سفیدمحض" ساطع می گردد را نشان می دهد. ارسال تشعشعات در هر متر مربع ( cd/m2 ). تقریبا" تمامی مانیـتورهای LCD ، دارای Brightness معادل دویست و پنجاه cd/m2 و یا بیشتر می باشند . (مانیتورهای CRT دارای Brightness معادل یکصد می باشند).
دیجیتال در مقابل آنالوگ : در صورتیکه بر روی سیستم یک کارت گرافیک با خروجی ویدئو دیجیتال نصب شده باشد ، می توان از یک LCD که دارای ورودی دیجیتال می باشد ، استفاده نمود . در چنین حالتی ضرورتی به تبدیل آنالوگ به دیجیتال و برگشت مجدد ، وجود نداشته و کیفیت تصویر بمراتب بهتر خواهد بود .در صورتیکه کارت گرافیک نصب شده بر روی سیستم دارای یک پورت DVI نمی باشد ، می توان با توجه به امکان ارتقاء و یا تعویض سیستم در آینده ، یک مانیتور دیجیتال LCD را انتخاب نمود.